Grzeczna - Gro Dahle

Grzeczna

Autor: Gro Dahle
 
Mała Lusia jest tak grzeczna, tak grzeczna. Tak grzeczna, że aż pewnego dnia znika...
 
"Grzeczna" to kolejna, po "Włosach mamy", książka mistrzowskiej pary Gro Dahle i Sveina Nyhusa. Opowieść o dziewczynce, która staje się niewidoczna, ponieważ nie wolno jej, albo nie ma odwagi, robić nic innego niż to, o co jest proszona. A prosi się ją by była grzeczna, pilna, śliczna i czyściutka. Czy będąc grzeczną uda się Lusi znaleźć drogę do siebie samej?
 
"Grzeczna" to poetycka, skłaniająca do refleksji książka, którą łatwo zrozumieją małe dzieci wcielając się w postać Lusi, a starsze dzieci i dorośli dostrzegą symbolikę i przesłanie w tekście. Dahle wyczarowuje opowieść sugestywnym rytmem i poetyckimi obrazami, tworzy wyjątkowy nastrój za pomocą codziennych, rozpoznawalnych słów. Obrazy w książce jeszcze bardziej przemawiają, niż słowa. Ilustrator Svein Nyhus rysuje miękko i słodko, dziko i mocno. Podwójny efekt jest silny i oryginalny.

Recenzja:

"Grzeczna" to książka... niegrzeczna: tytuł i różowa okładka kamuflują wielki wybuch emocji, który ma miejsce w środku. Bohaterką historii jest mała Lusia: cicha, spokojna, układna, porządna, zdolna. Idealna. Ale jest też druga strona medalu: Lusia jest samotna, smutna - jeśli się śmieje, to sztucznie, nie bawi się z rówieśnikami ani z rodzeństwem (być może go nie ma). Na jednej z ilustracji siedzi na kanapie między rodzicami, bardzo zajętymi swoimi bardzo ważnymi sprawami. Czyli tak naprawdę idealnie nie jest...

Pewnego dnia Lusia znika, wtapia się w milczącą, głuchą ścianę (co automatycznie skojarzyło mi się z podobnym zabiegiem w książce "Wilki w ścianach" Neila Gaimana). Żeby się z niej wydostać musi - mówiąc metaforycznie - obudzić demony, czyli krzyknąć, tupnąć, rozwalić mur milczenia i obojętności. Metaforycznie pokazali to także autorzy książki: ze ścian wychodzą inne ciche dziewczynki, wychodzi też... prababcia Lusi. I nic już nie będzie takie, jak dawniej, bo Lusia odzyskała głos.

Głos w sprawie feminizmu - powiemy my, dorosłe kobiety. Książka o błędach wychowawczych - można i tak ją odebrać. A jak odczytają ją małe dzieci, dla których jest napisana? Ja mam syna, który bywa niegrzeczny. Ale z chłopcami jest trochę inaczej niż z dziewczynkami, które na szczęście - o ile same nie chcą - dzisiaj już nie muszą być różowe i spokojne. Myślę, że "Grzeczna" nie namawia dosłownie do dłubania w nosie czy ataków histerii. Przynajmniej do mnie taka wąska interpretacja nie przemawia, choć wszyscy dobrze wiemy, że czasem, dla równowagi, trzeba być niegrzecznym (nie znaczy - niekulturalnym). Chodzi oczywiście o to, by przekazać dziecku czytelny komunikat - nie bój się mieć swojego zdania, bądź asertywna/-y, mów, jeśli coś sprawia ci przykrość, ale też przyjemność, zabieraj głos.

Opowieść celowo przerysowuje problem, wyjaskrawia zachowania, operuje bardzo sugestywnymi metaforami, momentami może się nawet wydawać straszna (vide: dzieci w ścianach). Ubrana jednak w bezpieczną szatę baśniową, małego czytelnika może fascynować pomysłem, fabułą, która świetnie brzmi w głośnym czytaniu, ilustracjami Sveina Nyhusa - mistrzowsko oddającymi emocjonalną rewolucję, którą wznieciła mała Lusia.

O książce wypowiedziała się Ewa Skibińska 

"Grzeczna" to ważna książka. Jest poza tym piękna i zabawna! Książka otrzymała nagrodę Brage w 2002 r. za Najlepszą Książkę Dziecięcą. Została również nominowana do tytułu Najlepszej Książki Dziecięcej 2011 w konkursie Empiku „Przecinek i kropka”!

Rekomendowany wiek dziecka: powyżej 5 lat.

Ilustracje: Svein Nyhus.

Przełożyła ze szwedzkiego: Helena Garczyńska.

Oprawa: twarda; Format: 25 x 26,5 cm; Ilość stron: 32.

Wydawnictwo: EneDueRabe; ISBN: 978-83-62566-03-7

***